Barolarımızdan gelen sözlü ve yazılı müracaatlarda adli yardımla görevlendirilen avukatlara ödenecek adli yardım vekalet ücretinin Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen maktu miktar üzerinden mi, yoksa Adli Yardım Yönetmeliği’nin 7. maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği gibi ödeme oranının Baroca yapılacak değerlendirme sonucunda mı ödeneceği hususu sorulmaktadır.

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin “Ödenecek Ücret” başlıklı 7. maddesinde;

“Adli yardımla görevlendirilen avukata, görevlendirmeye konu iş için asgari ücret tarifesinde gösterilen maktu ücretin üç katına kadarı baro yönetim kurulu kararı ile peşin ödenir. Aynı işe birden fazla avukat görevlendirilemez. Ancak görevden çekilen avukatın yerine görevlendirilen yeni avukata ayrıca ücret ödenir.”

denilmektedir.

Bazı davaların niteliği gereği özel bilgi ve çaba gerektirmesi ve uzun sürede sonuçlanmaları nedeni ile özellikle bu işlerde avukatların hiç olmazsa asgari ücretin biraz üzerinde ücret alması gerektiği düşüncesi ile söz konusu yönetmelik değişikliği yapılmıştır. Maddede geçen “… avukata, görevlendirmeye konu iş için asgari ücret tarifesinde gösterilen maktu ücretin üç katına kadarı baro yönetim kurulu kararı ile peşin ödenir.” ibaresinden, standart olarak her olayda, A.A.Ü.T.’nde belirtilen miktarın 1,5 katı üzerinden ödeme yapılması sonucu çıkmamaktadır. Ana kural, A.A.Ü.T.’ndeki miktarın ödenmesidir.

Ancak adli yardıma konu olan davalar nitelikleri itibariyle birbirinden çok farklı olabilmektedir. Ülkemizde son zamanlarda Aile Mahkemelerinde görülen davalarda artış olduğu ve özellikle aile içi şiddet ve çocukların korunmasına ilişkin davalarda yine özenli takip, bilgi ve beceri gerektiği dikkate alındığında maktu ücretin düşük olabileceği açıktır. Kaldı ki, çocuksuz anlaşmalı boşanma davası ile çok çocuklu, nafaka ve velayet sorunları olan çekişmeli bir boşanma davasının takibi bir diğerine göre daha fazla bilgi ve mesai gerektirir. Yine elinde nakit hiçbir imkanı olmayan fakat bir gayrimenkul üzerinde hak iddiasında bulunan kişiye verilecek adli yardımın da özel bir bilgi ve çaba gerektirdiği açıktır.

Bu nedenlerle, avukatın gerekçelendirilmiş talebi halinde, Baro Yönetim Kurulu tarafından, adli yardıma konu dava ve/veya takip ile ilgili avukatın emeği, işin nitelik ve süresi göz önünde bulundurularak, eğer iş özel bir bilgi ve çaba istiyorsa, ana kuralın dışına çıkılarak sadece o dosyaya münhasır olmak üzere maddede belirtilen sınırlar içinde görevlendirmeye konu iş için asgari ücret tarifesinde gösterilen maktu ücretin …katı kadar ödeme yapılmasına karar verilebilir. Aksi durumda her adli yardım dosyası için ana kuralın dışına çıkılarak,  Avukatlık  Asgari Ücret Tarifesinde gösterilen maktu ücretin  … katı kadar ödeme yapılırsa   adli yardım ödeneklerinin yetersiz kalması, yıl sonuna doğru yapılan adli yardım talepleri için hiç ödenek kalmaması sonucunu doğuracaktır ki, bu durum  hem adli yardım görevini yapan avukatların daha çok mağdur olmasına neden olabilecek ve hem de vatandaşın adli yardım hizmeti almasına engel olacaktır. Ayrıca her dosya için aynı miktar (örneğin, maktu ücretin 1.5 katı ya da 2.5 katı) belirlendiği takdirde barolar arasında uygulama birliği de gerçekleşmemiş olacak, aynı nitelikteki bir iş için bir baro asgari maktu ücret,  diğer baro asgari maktu ücretin 1.5 katı, diğer bir baro ise 3 katı kadar ödeme yapacak, bu durumda eşitsizlik ve sonuç olarak hakkaniyete aykırı uygulamalar çoğalmış olacaktır.

Sonuç olarak ;

1-) Bazı Barolarımızca Adli Yardım ödeneğinin büyük bölümünün “adli yardım hizmet” amacını aşar şekilde personel maaşları, çeşitli baro giderleri vs. cari giderler olarak kullanıldığı anlaşılmakta olup, bu tür kullanımın hukuka ve mevzuata aykırı olacağı,

2-) Adli Yardımla görevlendirilen Avukata ödenecek ücret konusunda, her dosya için ana kural, avukatlık asgari ücret tarifesindeki maktu asgari ücret miktarından fazla ödeme yapılmamasıdır. Ancak, yukarıda belirtilen istisnai durumlarda ve avukatın gerekçelendirilmiş talebi halinde baro yönetim kurulunca o dosya değerlendirilerek ve gerekçelendirilerek bir ek ödeme kararının verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

Bilgilerinize sunarım.

Saygılarımla.